Εργαστήριο Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας

Διευθυντής: Επίκουρος Καθηγητής Ζήσης Φωτάκης (Βιογραφικό Σημείωμα)
Γραφείο:1ος Όροφος, Κτήριο Διδακτηρίων
T/Φ.: +30 210-45-81628
e-mail: fotakz"at"hna.gr

Α. Στοχοθεσία

Το Εργαστήριο Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων συμβάλλει στην ιστορική τεκμηρίωση της ελληνικής ναυτικής πολιτικής και προσφέρει “Lessons Learned” στη διαμόρφωση της επιχειρησιακής σχεδίασης στο Π.Ν. Προάγει επίσης τη ναυτική συνείδηση των Ελλήνων, ενισχύοντας έτσι την εξωστρέφεια και την παρεπόμενη δημοφιλία του Π.Ν στην κοινή γνώμη.

Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας, Επίκουρος Καθηγητής Ζήσης Φωτάκης, επιμελείται της ναυτικής ιστορικής παιδείας των Ναυτικών Δοκίμων η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της αναλυτικής σκέψης τους και της σταδιακής επιτελικής συγκρότησής τους.

Στόχος. επίσης του Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας είναι η ανάπτυξη ερευνητικών προγραμμάτων, η συνεργασία με μέλη Δ.E.Π. άλλων συγγενών τμημάτων των Α.Σ.Ε.Ι., Πανεπιστημίων, εκπαιδευτικών και ερευνητικών κέντρων της χώρας, Πα­νεπιστημίων ή ερευνητικών κέντρων της αλλοδαπής, καθώς και η συνεργασία με άλλες υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την προώθηση θεμάτων που άπτονται της Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας.

Β. Ιστορικό

Οι απαρχές της ίδρυσης του Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας τοποθετούνται στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα, με την ίδρυση του Μουσείου της Ιστορίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στο κτήριο των παλαιών εργαστηρίων, επί διοικήσεως του Υποναυάρχου Αθανασίου Οικονόμου. Το Μουσείο αυτό αποτελεί τον υλικοτεχνικό πυρήνα του Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας και συνιστά πόλο έλξης για κάθε αντιπροσωπεία ξένων αξιωματούχων, σωματείο και σχολείο που επισκέπτονται τη Σ.Ν.Δ., καθώς περιλαμβάνει:

  • αντικείμενα που αναφέρονται στην υπερεκατονταετή λειτουργία της ΣΝΔ (μακέτες και απεικονίσεις των κτηριακών της εγκαταστάσεων, διδακτικά όργανα, εγχειρίδια και μητρώα, ιερές εικόνες, κύπελλα, όπλα, στολές και απεικονίσεις ναυτικών δοκίμων).
  • ομοιώματα αντιπροσωπευτικών τύπων πλοίων από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας.
  • ζωγραφικούς πίνακες ναυτικού περιεχομένου καθώς και φωτογραφίες αποφοίτων της Σχολής που έπεσαν στο πεδίο της μάχης.

Μετά από σχετική διαβούλευση εγκρίθηκε η σκοπιμότητα της ίδρυσης Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας στη Σ.Ν.Δ. από την Ακαδημαϊκή Συνέλευση της 28ης Μαΐου 2012 και από το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο της 9ης Ιουλίου 2012. Στις 19.02.2016 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η Κοινή Υπουργική Απόφαση, αριθ. Φ. 302.25/1/210473/Σ. 473 (ΦΕΚ Β’ 346) με την οποία ιδρύθηκε το Εργαστήριο Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας. Ακολούθησε η εξέλιξη του Δρ. Ζήση Φωτάκη στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή την άνοιξη του 2018 και ο ορισμός του ως Διευθυντή του Εργαστηρίου αυτού τον Φεβρουάριο του 2019. Μέλη του εργαστηρίου αυτού ορίσθηκαν επίσης ο Καθηγητής Φιλοσοφίας και Διευθυντής του Τομέα Ανθρωπιστικών και Πολιτικών Επιστημών της ΣΝΔ, Δρ. Ηλίας Τεμπέλης καθώς και η Επίκουρη Καθηγήτρια Γερμανικής Φιλολογίας του ιδίου Τομέα, Δρ. Αιμιλία Ροφούζου.

Γ. Ερευνητικοί Πόροι του Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας

Πέραν των εκθεμάτων που φιλοξενούνται στο Μουσείο της Σχολής, το Εργαστήριο της Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδος έχει στη διάθεσή του τη χρήση των ακόλουθων πόρων:

  • Το φωτογραφικό αρχείο της Σχολής.
  • 2000 περίπου βιβλία της εκπαιδευτικής βιβλιοθήκης της Σχολής που αναφέρονται στη Ναυτική Ιστορία και στην Ιστορία υπό την ευρεία έννοια αυτής,
  • 1600 περίπου βιβλία που βρίσκονται στην εκπαιδευτική βιβλιοθήκη της Σχολής και αναφέρονται στο επιστημονικό πλαίσιο που καθόριζε τη διδακτική πράξη στη ΣΝΔ κατά την πρώτη εκατονταετία της λειτουργίας της.
  • Α) Τα Μητρώα Μαχίμων (1884-σήμερα), Μηχανικών (1928-σήμερα), Βαθμολόγια Μαχίμων (1937-σήμερα), Μηχανικών (1926-σήμερα), Ποινολόγια (1921-σήμερα). Β) Τα Μητρώα Λιμενικών και Οικονομικών αξιωματικών που αποφοίτησαν κατά καιρούς από τη Σχολή. Γ) Τα πρακτικά των Συνεδριάσεων του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου της Σχολής (1970-σήμερα). Δ) Παλαιούς Οργανισμούς της Σχολής και άλλο σχετικό υλικό που βρίσκεται στο χώρο της Κοσμητείας.

     

Δ. Ερευνητικές Δράσεις του Εργαστηρίου Ναυτικής Ιστορίας της Ελλάδας

Κατά τα χρόνια που μεσολάβησαν από την πρόταση ίδρυσης του εργαστηρίου αυτού (2012) έως και σήμερα, ο Δρ. Ζήσης Φωτάκης, υπηρέτησε την ανάδειξη της Ελληνικής Ναυτικής Ιστορίας φέροντας σε πέρας έρευνα που εστιάζει στην περίοδο 1830-1991. Η έρευνα αυτή βασίστηκε στην επιτόπια αναδίφηση αρχειακών και βιβλιογραφικών πόρων στα ακόλουθα ιδρύματα:

Βέλγιο

  • Αρχείο του ΝΑΤΟ

Βρετανία

  • Γενικά Αρχεία του Κράτους (Αρχεία των Υπουργείων Εξωτερικών, Ναυτικών, Στρατιωτικών, Αεροπορίας, Οικονομικών, Εμπορικής Ναυτιλίας και Αποικιών).
  • Βρετανική Βιβλιοθήκη
  • Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
  • Βιβλιοθήκη του London School of Economics
  • Βιβλιοθήκη του Εθνικού Ναυτικού Μουσείου στο Greenwich
  • Αρχείο Churchill, Πανεπιστήμιο του Cambridge

Γαλλία

  • Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών
  • Αρχείο του Υπουργείου Ναυτικών
  • Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας

Γερμανία

  • Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών
  • Αρχείο του Υπουργείου Ναυτικών

Ελλάδα

  • Γενικά Αρχεία του Κράτους
  • Αρχείο Υπουργείο Εξωτερικών
  • Ίδρυμα Μπενάκη
  • Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία
  • Ε.Λ.Ι.Α.
  • Αρχείο της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
  • Εθνική Βιβλιοθήκη
  • Βιβλιοθήκη της Βουλής
  • Βιβλιοθήκη και Αρχεία του Ναυτικού Μουσείου Πειραιά
  • Βιβλιοθήκες των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Μακεδονίας, Κρήτης και του Παντείου Πανεπιστημίου

Η.Π.Α.

  • Γενικά Αρχεία του Κράτους (Αρχεία των Υπουργείων Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Οικονομικών, Αρχείο της C.I.A)
  • Αρχείο της Υπηρεσίας Ιστορίας του Αμερικανικού Ναυτικού
  • Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου
  • Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Yale
  • Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Minnesota
  • Βιβλιοθήκη του Naval War College

Ιταλία

  • Αρχείο του Υπουργείου των Εξωτερικών
  • Αρχείο του Υπουργείου Ναυτικών
  • Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών Βενετίας
  • Μαρκιανή Βιβλιοθήκη Βενετίας